Dz.U.64.16.93

1971.11.04                     zm.          Dz.U.1971.27.252               art. 1
1976.07.01                     zm.          Dz.U.1976.19.122               art. 15
1982.04.06                     zm.          Dz.U.1982.11.81                 art. 1
1983.01.01                     zm.          Dz.U.1982.19.147               art. 113
zm.          Dz.U.1982.30.210               art. 268

1985.01.01                     zm.          Dz.U.1984.45.242               art. 71
1985.08.01                     zm.          Dz.U.1985.22.99                 art. 99
1989.02.01                     zm.          Dz.U.1989.3.11                   art. 1
1989.10.01             zm.wyn.z          Dz.U.1989.33.175               art. 18
1990.05.27                     zm.          Dz.U.1990.34.198               art. 1 pkt 9, art. 5 pkt 12, art. 17
1990.10.01                     zm.          Dz.U.1990.55.321               art. 1
1990.12.05                     zm.          Dz.U.1990.79.464               art. 10
1992.01.01                     zm.          Dz.U.1991.107.464              art. 59
1992.03.15                     zm.          Dz.U.1991.115.496              art. 1
1993.03.16                     zm.          Dz.U.1993.17.78                 art. 6
1994.09.02                     zm.          Dz.U.1994.27.96                 art. 129
1994.11.12                     zm.          Dz.U.1994.105.509              art. 47
1995.01.01                     zm.          Dz.U.1994.85.388               art. 34
1995.10.20                     zm.          Dz.U.1995.83.417               art. 2
1996.01.01             zm.wyn.z          Dz.U.1995.141.692              art. 4 ust. 1
1996.12.28                     zm.          Dz.U.1996.114.542              art. 1
1997.01.04                     zm.          Dz.U.1996.139.646              art. 2
1997.05.15                     zm.          Dz.U.1997.43.272               art. 2
1997.12.23                     zm.          Dz.U.1996.139.646              art. 2
1998.01.01                     zm.          Dz.U.1996.149.703              art. 46
zm.          Dz.U.1997.115.741              art. 234
1998.01.03                     zm.          Dz.U.1997.117.751              art. 2
1998.09.24                     zm.          Dz.U.1998.117.758              art. 1
1999.01.01                     zm.          Dz.U.1998.106.668              art. 24
1999.12.16                     zm.          Dz.U.1999.52.532               art. 2
2000.07.01                     zm.          Dz.U.2000.22.271               art. 18
2000.11.21                     zm.          Dz.U.2000.88.983               art. 25
2000.12.09                     zm.          Dz.U.2000.74.855               art. 12
zm.          Dz.U.2000.74.857               art. 1
2001.01.04                     zm.          Dz.U.2000.114.1191            art. 70
2001.02.14             zm.wyn.z          Dz.U.2001.11.91                 ogólne
2001.07.10                     zm.          Dz.U.2001.71.733               art. 26
2001.12.18             zm.wyn.z          Dz.U.2001.145.1638            ogólne
2002.08.16                     zm.          Dz.U.2001.130.1450            art. 54
2002.10.27                     zm.          Dz.U.2002.113.984              art. 35
2003.01.01                     zm.          Dz.U.2002.141.1176            art. 14
2003.04.24                     zm.          Dz.U.2003.49.408               art. 1
zm.          Dz.U.2003.60.535               art. 524
2003.07.16                     zm.          Dz.U.2003.64.592               art. 10
2003.09.25                     zm.          Dz.U.2003.49.408               art. 1
2003.10.01                     zm.          Dz.U.2003.60.535               art. 524
2004.01.01                     zm.          Dz.U.2003.124.1151            art. 233
2004.05.01                     zm.          Dz.U.2004.91.870               art. 2
zm.          Dz.U.2004.96.959               art. 1
2004.08.19                     zm.          Dz.U.2004.172.1804            art. 2
2004.09.01                     zm.          Dz.U.2004.162.1692            art. 1
2005.01.01                     zm.          Dz.U.2004.281.2783            art. 2
2005.12.10                     zm.          Dz.U.2005.172.1438            art. 2
2006.02.20                     zm.          Dz.U.2005.157.1316            art. 1
2006.07.15             zm.wyn.z          Dz.U.2005.48.462               ogólne
2006.08.05                     zm.          Dz.U.2006.133.935              art. 1
2007.08.10                     zm.          Dz.U.2007.80.538               art. 1
zm.          Dz.U.2007.82.557               art. 1
2007.12.31             zm.wyn.z          Dz.U.2006.164.1166            ogólne
2008.08.03                     zm.          Dz.U.2008.116.731              art. 1
2008.10.02                     zm.          Dz.U.2007.181.1287            art. 2
2008.10.11                     zm.          Dz.U.2008.163.1012            art. 1
2009.01.01                     zm.          Dz.U.2008.220.1425            art. 1
2009.01.24                     zm.          Dz.U.2008.228.1506            art. 1
2009.06.13                     zm.          Dz.U.2008.220.1431            art. 2
2009.06.18                     zm.          Dz.U.2009.42.341               art. 2
2009.06.28                     zm.          Dz.U.2009.79.662               art. 1
2010.04.16                     zm.          Dz.U.2010.40.222               art. 1

Istnieją późniejsze wersje tekstu

USTAWA

z dnia 23 kwietnia 1964 r.

KODEKS CYWILNY ¹⁾

(Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.)

KSIĘGA PIERWSZA

CZĘŚĆ OGÓLNA

Tytuł I. PRZEPISY WSTĘPNE

Art. 1. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi.

Art. 2. (skreślony).

Art. 3. Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu.

Art. 4. (skreślony).

Art. 5. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Art. 6. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Art. 7. Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.

Tytuł II. OSOBY

DZIAŁ I. OSOBY FIZYCZNE

Rozdział I

Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych

Art. 8. § 1.  Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.

§ 2.  (skreślony).

Art. 9. W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe.

Art. 10. § 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.

§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.

Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.

Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Art. 13. § 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

§ 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.

Art. 14. § 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

§ 2. Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.

Art. 15. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Art. 16. § 1. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

§ 2. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

Art. 17. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.

Art. 18. § 1. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.

§ 2. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

§ 3. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych, nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego. Może jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.

Art. 19. Jeżeli osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych dokonała sama jednostronnej czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgody przedstawiciela ustawowego, czynność jest nieważna.

Art. 20. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.

Art. 21. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi.

Art. 22. Jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.

Art. 22¹. Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Art. 24. § 1.  Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

Rozdział II

Miejsce zamieszkania

Art. 25. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Art. 26. § 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Art. 27. Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna.

Art. 28. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.

Rozdział III

Uznanie za zmarłego

Art. 29. § 1. Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył; jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu.

§ 2. Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.

Art. 30. § 1. Kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie.

§ 2. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu sześciomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przeznaczenia - z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim wiadomość.

§ 3. Kto zaginął w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia nie przewidzianym w paragrafach poprzedzających, ten może być uznany za zmarłego po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać.

Art. 31. § 1. Domniemywa się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego.

§ 2. Jako chwilę domniemanej śmierci zaginionego oznacza się chwilę, która według okoliczności jest najbardziej prawdopodobna, a w braku wszelkich danych - pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe.

§ 3. Jeżeli w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego czas śmierci został oznaczony tylko datą dnia, za chwilę domniemanej śmierci zaginionego uważa się koniec tego dnia.

Art. 32. Jeżeli kilka osób utraciło życie podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa, domniemywa się, że zmarły jednocześnie.

pełny tekst w załączniku