Szanowni Państwo
członkowie Polskiej Izby Odszkodowań
Pracujemy w branży, która dotyka ludzi najboleśniej. Codziennie mamy do czynienia z ogromnymi tragediami, nieszczęściami, które wywracają dotychczasowe życie, rujnują plany życiowe powodują, że praktycznie z dnia na dzień trzeba przewartościować wszystko i wszystko zmienić.
Potrzeba na to ogromnej siły i bardzo dużego wsparcia dla kogoś kogo taka tragedia dotknęła.
Niestety takie tragedie zdarzają się też w naszym środowisku . Nie omijają ludzi, którzy zawodowo zajmują się odszkodowaniami.
W dniu 18.09.2010 odbył się pogrzeb syna Mecenasa Zbigniewa Króla.
Jak państwo pamiętacie na spotkaniu 01.07.2010 mecenas Król miał swoje wystąpienie przyjęte przez wszystkich bardzo pozytywnie.
Przez wiele osób w naszej branży jest uważany za nestora i jedną z pierwszych osób, która tak naprawdę zajęła się na poważnie i na taka skalę problemem odszkodowań.
Bardzo wiele osób dzisiaj zajmujących się likwidacją szkód stawiało pierwsze kroki w Jego kancelariach.
Marcin Król zginął 14.09.2010 r. tragicznie w wypadku samochodowym. Miał 19 lat. Był pełen marzeń i planów na przyszłość. Pełen nadziei na dobre życie.
Brak barierki na łuku drogi ( dwa tygodnie wcześniej w tym samym miejscu samochód ciężarowy miał wypadek) spowodował prawdopodobnie tę tragedię.
Łącznie z p .Keslingiem postanowiliśmy w tej trudnej chwili być razem z rodziną p. Zbigniewa, jak i z nim samym, nie tylko jako Polska Izba Odszkodowań, ale też jako ludzie.
Znamy mecenasa od kilku,lat, spotykaliśmy się kilkakrotnie przy różnych okazjach, dlatego czułam, że obecność moja, jak i p. Keslinga jest konieczna.
Złożyliśmy kondolencje i wyrazy współczucia w imieniu nas wszystkich, Rady Izby oraz wszystkich członków Polskiej Izby Odszkodowań.
Wracając z tej smutnej uroczystości uświadomiłam sobie kolejny raz jak bardzo jesteśmy ludziom potrzebni.
Jak bardzo ofiary takich tragedii liczą na naszą wiedzę, profesjonalizm, wsparcie oraz etykę.
Jak bardzo potrzebna jest Polska Izba Odszkodowań promująca takie zachowania.
Beata Karwacka
Prezes Zarządu
Polskiej Izby Odszkodowań
Roszczenia przysługujące po śmierci osoby bliskiej
- zwrot poniesionych kosztów leczenia i pogrzebu (art. 446 § 1 k.c.);
- renta alimentacyjna (art. 446 § 2 k.c.);
- stosowne odszkodowanie w postaci jednorazowej wypłaty
(art. 446 § 3 k.c.) z powodu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej;
- zadośćuczynienie w postaci jednorazowej wypłaty
(art. 446 § 4 k.c.) w przypadku śmierci osoby bliskiej.
KOSZTY LECZENIA
Zwrot kosztów leczenia jest ograniczony do kosztów zakreślonych uzasadnionymi potrzebami poszkodowanego.
Pojęcie kosztów leczenia należy rozumieć szeroko. Do kosztów leczenia podlegających zwrotowi na podstawie art. 446 § 1 zalicza się wszelkie wydatki związane z samym leczeniem i rehabilitacją w ścisłym sensie, jak i koszty opieki oraz inne koszty pozostające w związku z leczeniem na skutek doznanego uszczerbku.
W szczególności należy wskazać, iż w orzecznictwie za koszty leczenia uznano nie tylko koszt lekarstw czy zabiegów, ale również koszty pobytu w zakładzie opieki zdrowotnej, konsultacje u wybitnych specjalistów (Orzeczenie SN z dn. 26 czerwca 1969 r., II PR 217/69, OSN 1970, poz. 5), wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, wydatki na lekarstwa, koszty specjalnej opieki i pielęgnacji. (Orzeczenie SN z dn. 4 marca 1969 r., I PR 28/69, OSN 1969/12, poz. 229), wydatki ponoszone w związku z koniecznością odpowiedniego odżywiania (Orzeczenie SN z dn. 19 czerwca 1975 r., V PRN 2/75, OSN 1976/4, poz. 70), wydatki związane z odwiedzinami chorego w szpitalu przez osoby bliskie (Orzeczenie SN z dn. 7 października 1971 r., II CR 427/71, OSPiKA 1972/6, poz. 108).
Koszty poniesione na leczenie poszkodowanego podlegają zwrotowi bez względu na to, czy okazały się skuteczne, czy też nie, musza jednak być uzasadnione ze względu na rozmiar i rodzaj poniesionej szkody.
Warto tutaj zaznaczyć, że uzasadnione jest żądanie zwrotu wydatków na lekarstwa spoza listy leków objętych ulgą lub kosztów niezbędnych zabiegów medycznych, które wobec braku faktycznych możliwości ich przeprowadzenia w ramach sektora publicznej służby zdrowia musiały być przeprowadzone w sektorze prywatnym (Orzeczenie SN z dn. 26 listopada 1991 r., III APr 75/91, OSAiSN 1992/6, poz. 38).
KOSZTY POGRZEBU
Obowiązek zwrotu kosztów pogrzebu obejmuje koszty bezpośrednio związane z pochówkiem (jak przewóz zwłok, nabycie trumny, zakup miejsca na cmentarzu i in.), jak również zwrot wydatków, odpowiadających zwyczajom danego środowiska. Do tych wydatków zalicza się koszt postawienia nagrobka (w granicach kosztów przeciętnych, jeżeli nawet koszty rzeczywiste były znaczne, np. z uwagi na materiał lub wystrój nagrobka, wyższe), wydatki na wieńce i kwiaty, koszty zakupu odzieży żałobnej wydatki na poczęstunek biorących udział w pogrzebie osób, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnego przypadku, skoro jest to zwyczaj w zasadzie powszechnie przyjęty, a zwłaszcza jeżeli jest w danym środowisku stosowany, i dotyczy przede wszystkim krewnych zmarłego (bliższych i dalszych członków rodziny), jak również innych osób bliżej związanych ze zmarłym związanych, np. najbliższych współpracowników. Koszt takiego poczęstunku, utrzymany w rozsądnych, stosownie do okoliczności, granicach (nie mającego charakteru tzw. stypy pogrzebowej), podlega zwrotowi na równi z innymi kosztami pogrzebu zgodnie z art. 446 § 1 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 styczna 1982 r. sygn. akt II CR 556/81).
Koszty pogrzebu podlegają zwrotowi w rozmiarze odpowiadającym zwyczajom panującym w danym środowisku. Przy ocenie kosztów postawienia nagrobka można brać pod uwagę ceny nagrobków przeciętnych, zaś przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów wyżywienia uczestników uroczystości pogrzebowych jedynie zasadniczy posiłek (orzeczenie SN z 22 stycznia 1981r. sygn.akt II CR 600/80).
Natomiast indywidualne upodobania osób bliskich poszkodowanego, wykraczające poza powszechnie przyjęte zwyczaje, nie mogą obciążać osoby zobowiązanej do odszkodowania (orzeczeniu SN z 24 listopada 1972r. sygn. akt I CR 509/72).
Warto również zaznaczyć, że roszczenia o zwrot kosztów leczenia i kosztów pogrzebu przysługuje temu, kto koszty te poniósł, niezależnie od tego czy jest spadkobiercą poszkodowanego bowiem stopień związania zmarłego z osobą, która pokryła koszty pogrzebu jest bez znaczenia (orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 listopada 1996r. sygn. akt III APr 34/96 publ. w Pr.Pracy z 1997 Nr 12 poz.43, orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 29 sierpnia 1995r sygn. akt I ACr 440/95 publ. w OSA z 1995r. Nr 6 poz. 44).
Przy ustaleniu odszkodowania dochodzonego na podstawie art.446 § 1 k.c. nie uwzględnia się zasiłku pogrzebowego przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (uchwała SN z dnia 15 maja 2009 r.III CZP 140/08, Biul. SN 2009 r., z.5,poz. 7).
RENTA ALIMENTACYJNA
Roszczenie o rentę przysługuje:
-osobom względem, których ciążył na zmarłym ustawowo obowiązek alimentacyjny,
-osobom bliskim, którym zmarły dostarczał dobrowolnie i stale środków utrzymania.
Renta przysługuje w wysokości obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego i możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez prawdopodobny czas trwania obowiązku alimentacyjnego
Osobom bliskim, którym zmarły dobrowolnie dostarczał środków utrzymania renta przysługuje, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Renta alimentacyjna służy naprawieniu szkody poniesionej przez to ,że pozostali bliscy utracili osobę zobowiązaną do alimentacji ( wyrok SN z dnia 20.01.2004r,II CK 360/02).
Wysokość renty alimentacyjnej uzależniona jest od uzyskiwanego dochodu zmarłego po odliczeniu tej kwoty, którą zmarły przeznaczał na zaspokojenie własnych potrzeb. Wysokość renty uwarunkowana jest także możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zmarłego, które mógłby uzyskać ,ale z różnych przyczyn nie uzyskiwał, zatem bywa to wyliczeniem hipotetycznym (uchwała SN z dnia 16.12.1987r,III CZP 91/86,OSNCP 1988/4,poz. 42).
Przyznanie renty na rzecz stałego partnera pozostającego od dłuższego czasu ze zmarłym poszkodowanym w trwałym , faktycznym pożyciu - konkubinat może być uznane za zgodne z zasadami współżycia społecznego, o ile stałe świadczenia związane z dostarczaniem środków utrzymania tej osobie nie prowadziły do ograniczania zaspokajania potrzeb najbliższych członków rodziny zmarłego (orzeczenie SN z 02.12.1970r.,II CR 541/70,OSP 1972,nr 3,poz.52).
STOSOWNE ODSZKODOWANIE
Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej w oparciu o art.446 § 2 k.c.
Roszczenie o stosowne odszkodowanie przysługuje najbliższym członkom rodziny zmarłego. Do kręgu uprawnionych należy przede wszystkim małżonek i dzieci ale także rodzice, rodzeństwo zmarłego.
Przesłanka w postaci „pogorszenia sytuacji życiowej” jest interpretowana szeroko, obejmuje szkody obecne jak i przyszłe o charakterze zarówno majątkowym jak i niemajątkowym. Szkody te dają się w pewnym stopniu ocenić materialnie lecz ich ścisłe określenie w pieniądzu nie jest możliwe.
Odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej trzeba widzieć w dłuższym czasie, gdy rodzina nie może liczyć na wsparcie materialne, duchowe, psychiczne, z jakiego mogłaby korzystać, gdyby bliski żył. Pogorszenie to trudno wymierzyć. Nie da się go wyliczyć(sygn, akt: VCSK 250/09).
Z tego powodu odszkodowanie musi być stosowne. Przy ustalaniu jego wysokości bierze się pod uwagę wszystkie okoliczności, które maja wpływ na warunki życiowe osoby uprawnionej jej wiek, stan zdrowia, cechy osobiste, stosunki rodzinne i majątkowe i inne.
Wysokość odszkodowania powinna być jednak utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom ekonomicznym i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.
Śmierć małoletniego dziecka może - w rozumieniu art. 446 § 3 k.c. - stanowić przyczynę znacznego pogorszenia sytuacji życiowej jego rodziców, nie tylko wtedy, gdy wywołała aktualny uszczerbek materialny, ale także wówczas, jeżeli ich cierpienia psychiczne osłabiły aktywność życiową, powodując utratę możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości lub konieczność niekorzystnego ograniczenia planów życiowych” (wyrok SN z 15 października 2002 r., II CKN 985/2000).
ZADOŚĆUCZYNIENIE
Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Krąg osób uprawnionych do roszczenia o zadośćuczynienie jest taki sam jak w przepisie poprzednim. Z reguły więc osoby uprawnione do jednorazowego odszkodowania będą też uprawnione do ubiegania się o zadośćuczynienie.
Przyznanie zadośćuczynienia zmierza do zaspokojenia szkody niematerialnej poprzez przyznanie określonej kwoty w pieniądzu.
Określając wysokość zadośćuczynienia należy brać pod uwagę stopień cierpienia psychicznego, stopień krzywdy wynikający z utraty pomocy i opieki osoby bliskiej, uczucia osamotnienia, bezsilności wobec trudności życiowych, stopień zażyłości, bliskości i wspólności jakie zachodziły pomiędzy zmarłym a najbliższym członkiem rodziny, wpływ straty osoby bliskiej na samopoczucie i zdrowie uprawnionego. Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie.
Europejskie Centrum Pomocy Poszkodowanym Sp. z o.o.
Radca Prawny
Beata Gierasimowicz